Арада 70 жыл өткенсөң, кеншен жатқан көк төбеден кен байқалды… әлем геулектөрі көз сөзіп жүрген кеншті төбені 1954-жылы Қытай свет одағымен бірігіп ашатын болды да, Көктөбеге кеншен бастап жантайған жүздеген аруақтың сүйегі жақын маңдағы сарбұлаққа көшірілді.
Қытай Шыңжаң өлкесі Алтай аймағына қарасты Алақақ елді мекені – Ақтай батырдың кіндік қаны тамған жер. (менің Туған ауылым) деректерге негізделсек, Ақтай Көбеген ұлы 1793-жылы Алтайдың Алақақ ауылына қарасты Көксу (Ертіске құятын Қыран өзенінің жағасындағы үлкен саздық) деген жерінде туған
Қазыр қытайдың Алтай аймағы Қаба ауданынң қаратас деген жерінде «Қарақас түбегі», «Қарақас тоғамы» . Шыбынды, Үшаша деген жерінде «Қарақас асуы» деген жер аттары бар.
Өскемен
«Тегін білу – тектілік» деп білетін бабалар тағылымын көкейде сақтай отырып құрастырлған, жалпы қазақ руларының бір бұтағы саналатын Шотай руының шежіресі тарих туралы ізденушілер мен шежіретанушыларға, Шотай ұрпақтарына және көпшілік қауымға арналады.
«Қазақ тарихындағы ру-тайпалардың тарихы» сериясымен шежірелік-деректік 100 томдық кітап шығарыла бастады.
Төрт бидің ағасы, шандоз би-шау жырау Шау апаш ұлы 1765-жылы қазіргі Қазақыстанның Көкбек өңірінде дүниеге келген. Шаудың балалық шағы абақ керейдің іргесі бүтінделіп, ісі ілгері басып толықсыған тұсына тура келеді. Бұл Жәнібек батырдың елге ие болып тұрған кезі еді.
Астана мәртебесіне ие болғанына да 800 жылдан асқан ежелгі Ханбалық қаласын юань патшалығы кезінде, яғни Құбылай хан дәуірінде Елқдыр (也黑迭儿) деген адам жобалаған деген дерек бар. Бұл жөнінде арнаулы зерттеу жүргізген Қытай қазақтарынан шыққан архитектор Болат Кәрібайұлы Бейжіңнің көне қала аумағы әкімшілік жақтан бір қанша Худұңға (胡同) және шатырлық мекемеге (茶迭儿局) бөлінетінін, Худұң деген сөз тоғыз жолдың торабынан қазылған құдықты (Қытай
Жошы ұлысы
Ұлы ақынымыз абай құнанбай ұлы туған жер: Жәнібек батырдың әкесі Бердәулеттің Ынысы Кірдәулеттің баласы өгіз балуан- «Жидебай балуанның» атындағы жер болса,